permacultuurdesign
Theorie
Permacultuurdesign is een manier van systeemdenken gebaseerd op een aantal elementen:
3 ethische principes
zonering van je terrein
functies
12 principes van Holmgren of 10 principes van Mollison.
Het gaat meer over de relaties tussen al de elementen dan over de elementen zelf.
Ethiek
Zorg voor mensen, zorg voor de aarde en eerlijk delen.
Zones
zone 0: je huis
zone 1: de ((buiten)plek die je vaak ziet door het raam. De buitenruimte waar je heel vaak langs loopt
zone 2: de (buiten)plek die een paar keer per dag bezocht wordt
zone 3: hier kom je een paar keer per week
zone 4: hier kom je een paar keer per maand
zone 5: op deze plek kom je bijna nooit, deze plek is overgelaten aan de natuur.
"De schaduw van de tuinier is de beste bemesting." Hoe vaker je langs je planten passeert des te meer opbrengst ze brengen, zorg, toewijding,... .
De meest "fragiele" planten zet je in zone 0 of 1 en de meest robuuste in zone 5. Bijvoorbeeld opkweek van een tomatenplant voor je raam binnen(zone 0) en een kastanjeboom in zone 5.
Functies
Elk element heeft meerdere functies, elke functie wordt gekoppeld aan meerdere elementen.
12 principes
Observeer en reageer
Vang energie en sla het op
Zorg voor opbrengst
Pas zelfregulering toe en aanvaard feedback
Gebruik en waardeer hernieuwbare grondstoffen en diensten
produceer geen afval, maak kringlopen
van patronen naar details
verenig eerder dan te scheiden
pas kleine en trage oplossingen toe
gebruik en waardeer diversiteit
gebruik randen en waardeer de marge
wees creatief in het omgaan met of het reageren op veranderingen
Zie artikels voor een uitgebreidere uitleg hierover.
Design
Richt je omgeving in naargelang je al bestaande patronen. Op basis van de ecologische factoren en op basis van elementen die er al zijn. Breng kleine(of minder kleine) veranderingen aan, check of ze werken, pas ze zonodig aan (feedbackloop).
Bestaande patronen:
Waar ben je vaak, waar passeer je dagelijks? Wanneer heb je tijd?
Ecologische elementen:
Waar is er zon?
Vanwaar komt er (veel) wind?
Waar is er water?
Hoe is de bodem?
Bestaande (design)elementen:
Welke elementen hebben al een functie, kunnen ze nog functies krijgen? Welke elementen hebben geen functie, kunnen ze een functie krijgen?
Veranderingen aanbrengen:
Ga na welke consequenties er hangen aan een mogelijke verandering. Breng de verandering aan, check het effect, pas zo nodig de verandering aan om het gewenste effect te krijgen.
Dit is een zeer summiere samenvatting via boeken en artikels kan je je hierin meer verdiepen.
Voorbeelden
Zones op Het vlierveld
De afbeelding hieronder is ongeveer de situatie op deze moment. Naargelang een veranderende situatie veranderen de zones ook.
Zone 0: Bar, opslag van gereedschap.
Zone 1: Opkweekruimte.
Zone 2: Grote serres, veel mogelijkheden, voorkweek, vroege teelten, late teelten, winterteelt en vruchtgewassen in de zomer. Deze serres brengen meer dan dubbel de productie per vierkante meter dan het veld buiten de serres,
Zone 3: Het stuk veld dichtst bij het gereedschapskot, de bar, serres, veel passage.
Zone 4: Stuk veld waar je specifiek naartoe moet wandelen om een jobje te doen.
Zone 5: Bosjes, onbeheerd grasland en rechts op de kaart het oude wandelpad en de haag.
Functies op Het vlierveld
1 element meerdere functies geven.
Serre:
Hoofdfuncties:
opkweek plantgoed, winterteelt, vroege en late teelt.
Nevenfuncties:
zomerteelt, breekt de noorderwind dus stukje erachter zit ook in de luwte, zitplaats als het regent, opslag materiaal, druiven, kiwi's en vijgen.
Haag:
Scheiding met veld van buur, windbreker tegen een venijnige alles droog zuigende oostenwind, bron van biodiversiteit, bron van insecten die plagen bestrijden, bessen, kruiden, bloemen.
Zones op Welenhoeck
Dit terrein is groter, de zones liggen meer verspreid. Ik heb de zones aangeduid op basis van mijn bewegingen, er wonen hier meerdere mensen die andere interesses hebben, vaker op andere plekken komen dus voor hen liggen de zones anders.